سیستمهای خنک کن بسیاری در جهان برای خنک کردن فضاهای مورد استفاده ما وجود دارند. از میان آنها می توان به کولر گازی، چیلر و کولر آبی یا تبخیری اشاره کرد .
اما اگر شما سئوالِ “بهترین سیستم خنک کن در تهران، اصفهان و یا شهرهایی با آب و هوای گرم و خشک مانند این دو شهر چیست؟ ” را از چندین نفر بپرسید، در اکثر موارد یک جواب را خواهید شنید. ” کولر آبی” آیا این جواب، جواب اشتباهی است و تنها به علت عادت معمولِ استفاده از کولر آبی در این شهرها چنین جوابی شنیده می شود؟
بهتر است نگاهی دقیق تر به موضوع داشته باشیم.
در گذشته، زمانی که سیستمهای خنک کن امروزی وجود نداشتند، مردم با خوابیدن در فضاهای دالان مانند و هشتی ها زیر حصیرهای مرطوب، خود را خنک می کردند. این روش خنک کردن قدیمی در حال حاضر اساس کار کولرهای آبی امروزی است.
همانطور که می دانیم اجزای اصلی یک کولر آبی موتور، فن، پوشال و پمپ آن می باشند. فن نقش دالانها و یا هشتی ها را دارد. پوشال نیز نقش حصیر را دارد که به وسیله پمپ با آب مرطوب می شود. بعد از به وجود آمدن کولر آبی، سیستمهای خنک کن دیگری مانند کولرهای گازی و چیلرها به مردم عرضه شدند. یکی از سیستمهایی که به عنوان جایگزین کولر آبی به ذهن خطور می کند کولر گازی است.
اگر تنها مصرف برق کولر گازی را مورد توجه قرار دهیم، به عنوان مثال می بینیم که در یک خانه نود متر مربعی می توانیم از یک دستگاه کولر آبی 4500 استفاده کنیم. آمپری که کولر آبی می کشد 3.8 آمپر خواهد بود. در حالیکه در همین خانه اگر از کولر گازی استفاده کنیم مصرف برق 2.4 تا 3 برابر افزایش خواهد یافت. این در حالیست که انرژی الکتریکی در کشور ما نسبت به منابع دیگر انرژی بسیار گرانتر است.
اگر جستجویی در اینترنت، مرتبط با کولر آبی داشته باشیم به چند نکته مهم پی می بریم. یکی از این موارد، تشویق مردم در دیگر کشورها و در مناطق با آب و هوای گرم و خشک به استفاده از کولر آبی است. کشورهایی که انرژی الکتریکی در آنجا بسیار ارزان تر از کشور ما است. اما با وجود این به دلیل کم مصرف بودن این نوع سیستم از نظر انرژی الکتریکی استفاده از آن مورد تبلیغ قرار می گیرد. پس چرا ما در کشور خودمان این کار را نکنیم؟ البته شاید گفته شود که دردسر استفاده از کولر آبی بسیار زیاد است. عوض کردن هرساله پوشال، ریختن آب از اطراف کولر، بوی نامطبوعی که بعضی وقتها کولر ایجاد می کند، گرد وخاک و ذراتی که کولر با جریان هوا وارد فضا می کند و … همه اینها کاملا صحیح می باشند. اما دلایل خوبی برای استفاده نکردن از کولر نمی باشند. زیرا بهتر است که در پی حل مشکل باشیم تا اینکه مبلغ پرداختی موجود در قبض برق خود را و از طرف دیگر به صورت کلان هزینه های تولید برق کشور را اضافه کنیم.
اگر به همان جستجوی اینترنتی ذکر شده در چند خط قبل برگردیم، خواهیم دید که کولرهای آبی توصیه شده در کشورهای مذکور دارای تجهیزات و روشهای جدیدی برای خنک کردن می باشند. این روشها هر روز نو به نو می شوند. اما در کشور ما چطور؟ کولرهای آبی 20 سال پیش با الان هیچ فرقی ندارند. آیا جای تاسف نیست؟
در این رابطه به چند تفاوت کولرهای آبی آن طرف مرز با کولرهای آبی درون مرزی می پردازیم.
یکی از این تفاوتها تغییر پوشال کولر است. تقریبا در 80 درصد موارد دیده می شود که پدهای صلب سلولزی (کاغذی) در خارج از کشور مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از پدهای سلولزی چندین مزیت را با خود به همراه می آورد. اول اینکه صلب و خود ایستا هستند. این نوع پدها تولید خرده ریزه مانند پوشالها را نمی کنند و در نتیجه هنگام تعویض و جابجا کردن آنها هرگز خرده ریزه هایی از پد نمی ریزد و فردی که تعویض آن را بر عهده دارد در مقایسه با پوشالها ( به طور شدیدتر در رابطه با پوشالهای کهنه و کمی ضعیف تر در ارتباط با پوشالهای نو ) گرده ها و خرده هایی را تنفس نمی کند.
از طرف دیگر بعد از نصب و پس از روشن کردن کولر، خرده ها با جریان هوا وارد محیط نمی شوند.چه بسا در محیطی که با کولر آبی خنک می شود، افرادی با مشکلات تنفسی وجود داشته باشند.
نام دیگر کولر آبی کولر تبخیری است. چرا که آب را تبخیر کرده و به صورت ذرات بسیار ریز وارد محیط می کند. کولرهای آبی که از پوشال استفاده می کنند را نمی توان صد در صد تبخیری دانست. زیرا که الیاف پوشالها می توانند در جای خود حرکت کنند و در برخی نواحی، پوشال خالی از الیاف باشد. همین قسمتها باعث می شوند که آب به صورت ذرات درشت تری وارد محیط شوند و به همین دلیل ذرات آب حامل برخی باکتریها و ذرات خواهند بود که موجبات بیماری را فراهم می کنند.
از طرف دیگر بعد از نصب و پس از روشن کردن کولر، خرده ها با جریان هوا وارد محیط نمی شوند.چه بسا در محیطی که با کولر آبی خنک می شود، افرادی با مشکلات تنفسی وجود داشته باشند.
نام دیگر کولر آبی کولر تبخیری است. چرا که آب را تبخیر کرده و به صورت ذرات بسیار ریز وارد محیط می کند. کولرهای آبی که از پوشال استفاده می کنند را نمی توان صد در صد تبخیری دانست. زیرا که الیاف پوشالها می توانند در جای خود حرکت کنند و در برخی نواحی، پوشال خالی از الیاف باشد. همین قسمتها باعث می شوند که آب به صورت ذرات درشت تری وارد محیط شوند و به همین دلیل ذرات آب حامل برخی باکتریها و ذرات خواهند بود که موجبات بیماری را فراهم می کنند.
منظم نبودن ضخامت پوشال در تمام قسمتهای آن باعث می گردد تا ذراتی بر روی پوشال رشد کنند. ذرات به وجود آمده بر روی پد می توانند بوی نامطبوعی از خود تولید کنند که بعضی وقتها در محیط استشمام می شود. در مورد پدهای سلولزی بوی نامطبوع ناشی از رشد این ذرات وجود ندارد چرا که ضخامت پد در همه جای آن یکسان است..
باز به دلیل وجود شیارهای منظم پدهای سلولزی که به صورت مهندسی طراحی شده اند، ریزش آب از اطراف پوشال و در نتیجه هدر رفتن آب را نخواهیم داشت. بلکه همین شیارها افزایش میزان خنک کنندگی را هم به وجود خواهند آورد ( راندمان تبخیری یک کولر با پدهای سلولزی 80 درصد است در حالیکه یک کولر آبی با پوشال دارای راندمان کمتری می باشد.).
از سوی دیگر عمر تعویض پدها 4 تا 5 سال است و مشکلات تعویض پوشال در شروع هر فصل گرما را نخواهیم داشت.
پس جواب سئوال ابتدای متن درست است. اما حالا باید پرسید : ” چه نوعی از کولر آبی را باید مورد استفاده قرار داد؟”

دیدگاهتان را بنویسید